طب اسلامی چیست؟
در پایان سده سوم قمری ، سیستم پزشکی جالینوسی تقریبا اساس همه مباحث علمی پزشکی دوره اسلامی را تشکیل میداد.
در همین دوره نوع تازه ای از نوشته های پزشکی پدید آمد که الطب النبوی نامیده میشد و هدف از تدوین آن، ارائه راه دیگری در برابر نظامهای پزشکی موجود بود که منحصرا بر پایه پزشکی یونانی (پزشکی جالینوسی) قرار داشت.
یکی از قدیمترین نمونه های این مجموعه طب الائمه(ع) است که به سده سوم بازمیگردد.
مولفان این نوع نوشته ها بیشتر عالمان دینی بودند تا پزشک و روش های پزشکی روزگار پیامبر(ص) و روش های مذکور در قرآن و حدیث را از نظریات درمانی برگرفته از جامعه یونانی گرا برتر میدانستند.
اگر چه طب النبی در ابتدا به عنوان یک جایگزین برای طب یونانی مطرح شده بود، اما بعدها بزرگانی نظیر الذهبی کوشیدند تا طب عربی- اسلامی را با طب یونانی ترکیب نمایند. از این رو، این دسته از اندیشمندان مسلمان تعالیم بقراط و جالینوس را نیز علاوه بر پزشکان مسلمان مورد استناد قرار دادهاند.
اما از سوی دیگر تقریباً تمام روشهای درمانی پیشنهاد شده توسط اندیشمندانی همچون جلال الدین السیوطی (متوفی 1505 میلادی) بر اساس دانش پزشکی در زمان رسول اکرم(ص)، که از قرآن کریم، سنت حضرت رسول، احادیث روایتشده از ایشان و روشهای درمانی رایج در جوامع اسلامی اولیه منشأ گرفته بود، است.
با توجه به شواهد موجود، استفاده از ویژگیهای درمانی حنا، زیتون و مسواک از جمله اقدامات درمانی در طب النبی است که بهخوبی مستند سازی شدهاند.
[irp]
تلاش دانشمندان غرب برای انکار دانش پزشکی در اسلام
این در حالی است که برخی دانشمندان غربی کوشیدهاند تا از اساس و بنیان منکر توجه اسلام به پزشکی و مقولهی سلامت گردند. نقطهی اوج این دیدگاه افراطی و غیر علمی در نوشتههای مانفرد اولمان (Manfred Ullman ) دیده میشود. وی در کتاب خود تحت عنوان «طب اسلامی» اشاره میکند که ظهور حضرت رسول اکرم (ص) موجب بروز هیچ تغییری در وضعیت پزشکی نشد و در قرآن نیز با وجود آنکه پرسشهای بسیاری در مورد زندگی انسان بیان گردیده و قوانین زیادی مطرح شده است، در هیچ کجای آن نه به پزشک اشارهای شده است و نه به دانش پزشکی.
روشن است که مطابق مستندات انکارناپذیر، این اظهارنظرهای ناآگاهانه یا مغرضانه تا چه حد از حقیقت دور است. اظهار نظرهایی نظیر آنچه اولمان در خصوص اسلام و پزشکی و نقش مسلمین در توسعهی دانش پزشکی اظهار داشته است، در نوشتههای بسیاری از دیگر نویسندگان دنیای غرب نیز وجود دارد.